Permütasyon

FAKTÖRİYEL

1 den n ye kadar olan sayma sayılarının çarpımına n faktöriyel denir ve n! biçiminde gösterilir.

n!=n.(n-1).(n-2)…2.1  dir.
0!=1
1!=1
2!=1.2=2
3!=1.2.3=6
4!=1.2.3.4=24
 
Ayrıca n! i şu şekillerde de yazabiliriz(Soru çözerken gerekli olacak)
n!=n.(n-1)!
   =n.(n-1).(n-2)!

Örnek:


3!+4!=?

Çözüm

3!=3.2.1=6  dır.

4!=4.3.2.1=24 tür. Toplarsak,

6+24=30 buluruz.

Örnek:

\frac{{5.5!+6!}}{{7!}}=?

Çözüm

\displaystyle \frac{{5.5!+6.5!}}{{7.6.5!}}=\frac{{\cancel{{5!}}(5+6)}}{{7.6.\cancel{{5!}}}}=\frac{{11}}{{42}}\text{ }  buluruz.

Alıştırma 7

Çözüm

Alıştırma 8

Çözüm

PERMÜSTASYON

r ve n doğal sayı ve r ≤ n olmak üzere, n elemanlı bir kümenin r elemanlı sıralı r lilerine bu kümenin r li permütasyonları denir.
n elemanlı kümenin r li permütasyonlarının sayısı :

\displaystyle P(n,\text{ }r)=\frac{{n!}}{{(n-r)!}}

\displaystyle \text{ }=n.(n-1).(n-2)...(n-r+1)

Kısaca, n’den itibaren 1’er tane azaltarak r tane sayıyı çarpma işlemidir.

Örnek:

P(7,3)=7.6.5=210

P(4,2)=4.3=12  dir. Ayrıca,

P(n, n) = n! 

P(n, 1) = n   

P(0, 0)=0! = 1 

P(n, 0)=1 

P(n, n-1)=n! dir.

Örnek:

P(5, 2) – P(4, 1) = ?

Çözüm

5.4 – 4 = 20 – 4 = 16  dır.

Alıştırma 9

Çözüm

Örnek:

A={1,2,3,4,5} kümesinin 3 lü permütasyonlarının sayısını bulunuz.

Çözüm

A kümesi 5 elemanlı bir kümedir. Bu 5 elemandan 3’ünü seçip sıralayacağız. Bu sebeple P(5 ,3) ü hesaplamalıyız.

P(5, 3) = 5.4.3 = 60 buluruz.

Alıştırma 10

Çözüm

Örnek:

4 kız ve 3 erkek, kızlar yan yana olacak şekilde kaç farklı şekilde sıralanabilirler?

Çözüm

İlk önce kızları tek bir kişiymiş gibi düşünelim. 3 de erkek olduğu için toplamda 4 kişilermiş gibi düşüneceğiz. 4 kişi 4! şeklinde sıralanabilir. 

Ayrıca kızlar kendi arasında 4! şeklide yer değiştirebilir. Dolayısıyla,

4!.4!=24.24=576 farklı şekilde sıralanabilirler.

Alıştırma 11

Çözüm